Ο όρος “Θερμομονωτικό κούφωμα” συχνά μπερδεύει τον ενδιαφερόμενο, ο οποίος έχοντας μια κακή εμπειρία της παλαιάς τεχνολογίας κουφωμάτων, θεωρεί ότι η θερμομόνωση είναι συνώνυμο της στεγάνωσης. Η αλήθεια βρίσκεται πολύ μακριά από αυτήν την ερμηνεία. Η στεγάνωση ενός κουφώματος επιτυγχάνεται με την ενδεδειγμένη χρήση και εφαρμογή των ελαστικών, με το προσεκτικό άνοιγμα οπών υπερχύλισης των υδάτων (νεροχύτες), με την ρύθμιση ακριβείας των μηχανισμών ανοίγματος, την σωστή τοποθέτηση και πολλά άλλα. Με τα σύγχρονης τεχνολογίας συστήματα και την σωστή κατασκευή τους και τοποθέτηση, εξαλείφεται πλήρως το πρόβλημα της στεγάνωσης είτε πρόκειται για θερμομονωτικό είτε για απλό σύστημα.
Η θερμαδιακοπή ως όρος, αφορά την μείωση της μεταφοράς ενέργειας διαμέσου ενός υλικού με την ενδιάμεση παρεμβολή ενός άλλου, το οποίο είναι κακός αγωγός της θερμότητας. Για παράδειγμα, σε ένα μεταλλικό αντικείμενο, η μεταφορά της θερμικής ενέργειας γίνεται με πολλή μεγάλη ταχύτητα ενώ σε ένα ξύλινο με πολύ μικρότερη. Αυτός είναι και ο λόγος που τα μαγειρικά σκέυη διαθέτουν ξύλινες ή πλαστικές λαβές, ώστε να μην καίγεται ο χρήστης. Το αλουμίνιο, ως μέταλλο, έχει μεγάλη θερμοαγωγιμότητα, με αποτέλεσμα όταν έχουμε μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου μιάς οικίας, να μεταφέρεται πολύ χρήγορα η θερμική ενέργεια διαμέσου του υλικού. Έτσι, όταν έξω έχει πολύ ζέστη το αλουμίνιο εσωτερικά είναι πολύ θερμό και αντίστροφα, όταν έξω έχει πολύ κρύο, είναι πολύ ψυχρό.
Ένα θερμομονωτικό σύστημα αλουμινίου, διαθέτει στο εσωτερικό του, μία γέφυρα θερμοδιακοπής, δηλαδή η εσωτερική πλευρά ενώνεται με την εξωτερική με ένα εξάρτημα πολυαμιδίου, το οποίο “τρέχει” κατα μήκος του αλουμινίου, εμποδίζοντας την όποια επαφή μετάλλου με μέταλλο. Όλα τα θερμομονωτικά συστήματα αλουμινίου, πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από αντίστοιχα ενεργειακά τζάμια (τζάμια τα οποία εμποδίζουν την μεταφορά θερμικής ενέργειας χωρίς να μειώνουν την μεταφορά του ορατού φάσματος φωτός), ώστε να θωρακίσουμε επαρκώς όλη την επιφάνεια του κουφώματος.
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας είναι η βιώσιμη ανάπτυξη που δίνει έμφαση στην αειφορική δόμηση με έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας και την εφαρμογή τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο δομημένο περιβάλλον. Το θέμα παίρνει σοβαρές διαστάσεις όταν βρισκόμαστε σε ενεργειακή κρίση. Πρακτικά περιόδους ενεργειακής κρίσης διανύουμε όταν παρατηρείται εσκεμμένη ή μη μείωση στην παροχή πρωτογενούς μορφής ενέργειας.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό συνεπάγεται αύξηση στο κόστος παραγωγής των συμβατικών μορφών ενέργειας (ηλεκτρισμός), καθώς βέβαια και στην τιμή πώλησης των φυσικών ενεργειακών αποθεμάτων όπως το πετρέλαιο. Αυτό επιδρά άμεσα στην οικονομία ενός κράτους, καθώς το κόστος της βιομηχανικής παραγωγής αυξάνεται παρασύροντας τις τιμές χονδρικής και λιανικής. Πρωτίστως, όμως, συμβάλλει στην ανεπιθύμητη διατάραξη του ισοζυγίου εισαγωγών/εξαγωγών ενεργειακά εξαρτημένων χωρών, όπως είναι η Ελλάδα.
Η εξοικονόμηση ενέργειας
Στην Ευρώπη, ο κτιριακός τομέας ευθύνεται πλέον για το 42% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (η ενέργεια αυτή καταναλώνεται για την θέρμανση, το δρόσισμα, τον φωτισμό, το μαγείρεμα και τις λοιπές ηλεκτρικές χρήσεις στα κτίρια), η οποία προκαλεί περίπου το 50% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και το 35% όλων των εκπομπών αερίων στην ατμόσφαιρα, εκπομπές που εντείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και προκαλούν την κλιματική αλλαγή.
Παράλληλα, τόσο η ίδια η κατανάλωση, όσο και η συνεπαγόμενη κλιματική αλλαγή, έχουν προκαλέσει μια νέα πετρελαϊκή κρίση με τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις. Η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια σημαίνει βελτίωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, βελτίωση των συνθηκών άνεσης στους χώρους κατοικίας και εργασίας και συνεπώς, προάγει το επίπεδο ζωής πολλών ανθρώπων.
Γιατί θερμομονωτικά κουφώματα
Μεγάλη πηγή διαρροής ενέργειας προς το περιβάλλον είναι τα τζάμια και τα κουφώματα. Υπολογίζεται ότι μόνον αν αντικατασταθούν με διπλά τζάμια επιτυγχάνεται μείωση της κατανάλωσης κατά 32%, ενώ με ταυτόχρονη μόνωση των εξωτερικών τοίχων, που είναι απλή και για υπάρχουσες οικοδομές, η εξοικονόμηση φτάνει στο 50%.
Σχετικά με την θέρμανση ενός διαμερίσματος, η χρήση ενός κουφώματος αλουμινίου με θερμοδιακοπή, σε σχέση με το απλό αλουμίνιο, μειώνει έως και 1/3 την απώλεια της θερμότητας από τα κουφώματα και μπορεί να μειώσει έως και 1/5 τα έξοδα θέρμανσης.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 50 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα κουφωμάτων παλαιάς τεχνολογίας με μονό τζάμι, που στο άμεσο μέλλον θα πρέπει να αντικατασταθούν. Αν όλα τα κουφώματα παλαιού τύπου αντικατασταθούν με νέα, σύγχρονης τεχνολογίας κουφώματα, με χαμηλό συντελεστή εκπομπής Ε διπλών υαλοπινάκων, τα οφέλη που προκύπτουν από την εξοικονόμηση ενέργειας υπολογίζονται σε 500 εκ. ευρώ ετησίως.
Η Ελληνική βιομηχανία αλουμινίου διαθέτει την τεχνολογία, την τεχνογνωσία και εντέλει τα προϊόντα τα οποία μπορούν να συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο σε επίπεδο του απλού ελληνικού νοικοκυριού. Ο κλάδος δύναται να διαθέσει προϊόντα και τεχνογνωσία στον έλληνα αρχιτέκτονα και μηχανικό, τα οποία καλύπτουν απόλυτα τους σημερινούς αλλά και τους μελλοντικούς πολεοδομικούς κανονισμούς. Η συμβολή των προϊόντων του κλάδου μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην βελτίωση της εθνικής οικονομίας, όχι μόνο χάρη στην ιδιότητά τους να εξοικονομήσουν ενέργεια, αλλά αποτελώντας κύριο εξαγωγικό προϊόν υψηλής τεχνολογίας.
Αναμφισβήτητα το αλουμίνιο είναι το ιδανικότερο υλικό για την κατασκευή κουφωμάτων. Είναι υλικό το οποίο συνδυάζει την υψηλή μηχανική αντοχή, την άψογη αισθητική και αυτά με την τεράστια διάρκεια ζωής, χωρίς σχεδόν ποτέ συντήρηση. Ιδιότητες πραγματικά ζηλευτές από οποιοδήποτε προϊόν.
Πριν αρκετά χρόνια, το μειονέκτημα του αλουμινίου σε σύγκριση με άλλα υλικά κατασκευής κουφωμάτων ήταν η θερμομόνωση, παρόλα αυτά δε συγκράτησε τη διάδοση του ως το κύριο υλικό για κατασκευή κουφωμάτων και υαλοπετασμάτων. Το μειονέκτημα αυτό δεν υφίσταται πλέον. Σήμερα μπορούν να διατεθούν διατομές αλουμινίου οι οποίες προσφέρουν πολύ υψηλά επίπεδα θερμομόνωσης.
Η κοινοτική οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων
Από τον Ιανουάριο του 2006, η Ελλάδα όπως και όλες οι χώρες της Ε.Ε., είναι υποχρεωμένη να ενσωματώσει στη νομοθεσία της, την Κοινοτική Οδηγία 2002/91 που επιβάλλει νέους κανόνες στην κατανάλωση ενέργειας στις οικοδομές. Η υποχρέωση αφορά σε πρώτη φάση τις αιτήσεις για οικοδομικές άδειες που θα υποβληθούν στις Πολεοδομίες από το νέο χρόνο. Στα υπάρχοντα κτίρια δίνεται περιθώριο συμμόρφωσης σε μια τριετία, εκτός αν πρόκειται για ανακαίνιση οικοδομής με επιφάνεια πάνω από 1.000 τετραγωνικά, οπότε δεν υπάρχει περίοδος χάριτος.
Με βάση την οδηγία, προβλέπεται η βαθμονόμηση του κάθε κτιρίου, από την οποία θα προκύπτει πόσο «σπάταλο» είναι. Τα στοιχεία αυτά επιβάλλεται να βρίσκονται στην διάθεση του κάθε αγοραστή ή ενοίκου. Όλες οι νέες οικοδομές πρέπει να είναι εφοδιασμένες με ενεργειακή ταυτότητα όπου θα καταγράφονται τα στοιχεία για την ενέργεια που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών, όπως θέρμανση, ψύξη, κ.λ.π. Στόχος της οδηγίας είναι να φτάσουμε στα «έξυπνα» κτίρια και να μειωθεί σταδιακά η κατανάλωση στον ενεργοβόρο οικιστικό τομέα.
Η Οδηγία δίνει έμφαση στο βιοκλιματικό οικιστικό σχεδιασμό. Τα «έξυπνα» κτίρια πρέπει να διαθέτουν παθητικά και ενεργητικά συστήματα. Τα πρώτα αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τις νέες οικοδομές και περιλαμβάνουν σχεδιαστικές αρχές, όπως προσανατολισμός του κτηρίου, θέση των κουφωμάτων, κ.λ.π., που διαμορφώνονται ανάλογα με τα ιδιαίτερα κλιματικά στοιχεία που επικρατούν στην περιοχή και μειώνουν τις ενεργειακές ανάγκες.
Με την ισχύ αυτής της Οδηγίας, επιβάλλεται ο ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός στην νέα οικοδομή και την ανακατασκευή κτιρίων. Επιπλέον, η ενεργειακή συμπεριφορά όλων των κτιρίων, θα πρέπει να αξιολογείται αντικειμενικά και να πιστοποιείται με την έκδοση σχετικού πιστοποιητικού – δελτίου ενεργειακής ταυτότητας, το οποίο θα απαιτείται σε όλες τις αγοραπωλησίες και στα νέα ενοικιαστήρια, έτσι θα καθιερωθεί σταδιακά.
Με βάση το παραπάνω θεσμικό πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί, τον ενεργειακό σχεδιασμό και την ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση κτιρίων, την τεχνικοοικονομική ανάλυση των ενεργειακών τεχνολογιών στον κύκλο ζωής τους, απλά εργαλεία για τον ενεργειακό σχεδιασμό, την εκπαίδευση και την πιστοποίηση, καμπάνιες πληροφόρησης των τελικών χρηστών των κτιρίων, την εφαρμογή διαδικασιών ενεργειακής πιστοποίησης, προτύπων, κανονισμών και ενεργειακής επιθεώρησης, την ενεργειακή σήμανση όλων των ηλεκτρικών συσκευών και, μελλοντικά, όλων των προϊόντων που καταναλώνουν ενέργεια, τη βελτιστοποίηση των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, των διαδικασιών χρηματοδότησης από τρίτους, κ.ο.κ, την ενεργειακή διαχείριση στο επίπεδο τελικής χρήσης και παροχής και τις διαδικασίες προμηθειών ενεργειακών τεχνολογιών.